Bạn đã hiểu lợi thế thương mại là gì hay chưa
Trên thị trường đầu tư tài chính chứng khoán bạn chắc hẳn nghe nhiều về cụm từ LỢI THẾ THƯƠNG MẠI song loithethuongmai là gì? Cách tính lợi thế thương mại thế nào? … Cùng TRUNG NAM LỘC tìm hiểu chi tiết về nội dung này nhé.
Nội dung chính
Lợi thế thương mại là gì?
Theo Mục Giải thích từ ngữ thuộc Chuẩn mực kế toán số 11 Ban hành và công bố theo Quyết định 100/2005/QĐ-BTC có giải thích như sau: Lợi thế thương mại là những lợi ích kinh tế trong tương lai phát sinh từ các tài sản không xác định được và không ghi nhận được một cách riêng biệt.
Việc ghi nhận lợi thế thương mại phát sinh khi hợp nhất kinh doanh phải thực hiện vào thời điểm nào?
Lợi thế thương mại được quy định tại Mục 50 thuộc Chuẩn mực kế toán số 11 Ban hành và công bố theo Quyết định 100/2005/QĐ-BTC như sau:
Lợi thế thương mại
Tại ngày mua, bên mua sẽ:
a) Ghi nhận lợi thế thương mại phát sinh khi hợp nhất kinh doanh là tài sản; và
b) Xác định giá trị ban đầu của lợi thế thương mại theo giá gốc, là phần chênh lệch của giá phí hợp nhất so với phần sở hữu của bên mua trong giá trị hợp lý thuần của tài sản, nợ phải trả có thể xác định được và các khoản nợ tiềm tàng đã ghi nhận theo quy định tại đoạn 36.
Lợi thế thương mại phát sinh khi hợp nhất kinh doanh thể hiện khoản thanh toán của bên mua cho những lợi ích kinh tế ước tính thu được trong tương lai từ những tài sản không đủ tiêu chuẩn ghi nhận và không xác định được một cách riêng biệt.
Nếu các tài sản, nợ phải trả có thể xác định được và các khoản nợ tiềm tàng của bên bị mua không thỏa mãn tiêu chuẩn trong đoạn 37 về ghi nhận riêng biệt tại ngày mua thì sẽ ảnh hưởng đến khoản lợi thế thương mại được ghi nhận (được kế toán theo đoạn 55), bởi vì lợi thế thương mại được xác định là phần giá trị còn lại trong giá phí của hợp nhất kinh doanh sau khi ghi nhận tài sản, nợ phải trả có thể xác định được và khoản nợ tiềm tàng của bên bị mua.
>>> Xem thêm: EBITDA là gì và cách tính thế nào.
Theo quy định này thì lợi thế thương mại phải thực hiện tại ngày mua. Ngoài ra cần lưu ý:
– Lợi thế thương mại được ghi ngay vào chi phí sản xuất, kinh doanh (nếu giá trị nhỏ) hoặc phải được phân bổ dần một cách có hệ thống trong suốt thời gian sử dụng hữu ích ước tính (nếu giá trị lớn).
Thời gian sử dụng hữu ích phải phản ánh được ước tính đúng đắn về thời gian thu hồi lợi ích kinh tế có thể mang lại cho doanh nghiệp. Thời gian sử dụng hữu ích của lợi thế thương mại tối đa không quá 10 năm kể từ ngày được ghi nhận.
– Phương pháp phân bổ phải phản ánh được cách thức thu hồi lợi ích kinh tế phát sinh từ lợi thế thương mại.
Phương pháp đường thẳng được sử dụng phổ biến trừ khi có bằng chứng thuyết phục cho việc áp dụng phương pháp phân bổ khác phù hợp hơn. Phương pháp phân bổ phải được áp dụng nhất quán cho các thời kỳ trừ khi có sự thay đổi về cách thức thu hồi lợi ích kinh tế của lợi thế thương mại đó.
Tần suất xem lại phương pháp phân bổ lợi thế thương mại được quy định ra sao?
Tần suất xem lại phương pháp phân bổ lợi thế thương mại được quy định tại Mục 54 thuộc Chuẩn mực kế toán số 11 Ban hành và công bố theo Quyết định 100/2005/QĐ-BTC như sau:
Thời gian phân bổ và phương pháp phân bổ lợi thế thương mại phải được xem xét lại cuối mỗi năm tài chính. Nếu thời gian sử dụng hữu ích của lợi thế thương mại khác biệt lớn so với ước tính ban đầu thì phải thay đổi thời gian phân bổ. Nếu có sự thay đổi lớn về cách thức thu hồi lợi ích kinh tế trong tương lai do lợi thế thương mại đem lại thì phương pháp phân bổ cũng phải thay đổi. Trường hợp này phải điều chỉnh chi phí phân bổ của lợi thế thương mại cho năm hiện hành và các năm tiếp theo và phải được thuyết minh trong báo cáo tài chính.
Khoản vượt trội giữa phần sở hữu của bên mua trong giá trị hợp lý thuần của tài sản, nợ phải trả có thể xác định được và khoản nợ tiềm tàng của bên bị mua so với giá phí hợp nhất kinh doanh.
Như vậy, thời gian phân bổ và phương pháp phân bổ lợi thế thương mại phải được xem xét lại cuối mỗi năm tài chính. Nếu thời gian sử dụng hữu ích của lợi thế thương mại khác biệt lớn so với ước tính ban đầu thì phải thay đổi thời gian phân bổ.
Nếu có sự thay đổi lớn về cách thức thu hồi lợi ích kinh tế trong tương lai do lợi thế thương mại đem lại thì phương pháp phân bổ cũng phải thay đổi.
Trường hợp này phải điều chỉnh chi phí phân bổ của lợi thế thương mại cho năm hiện hành và các năm tiếp theo và phải được thuyết minh trong báo cáo tài chính.
>>> Xem thêm: Cách hạch toán các bút toán thuê tài sản cố định hoạt động thế nào.
Một số yếu tố cần được xem xét khi tính toán Lợi thế thương mại
Mô hình tài chính phục vụ nhiều mục đích, chẳng hạn như lập kế hoạch kịch bản, lập ngân sách và phân tích kinh doanh. Tuy nhiên, nó cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc sáp nhập và mua lại (M&A). Độ chính xác của mô hình tài chính phụ thuộc một phần vào việc ước tính chính xác giá trị lợi thế thương mại.
Khi các doanh nghiệp có được lợi thế thương mại từ việc sáp nhập, họ thường xem xét một số yếu tố, bao gồm:
Thanh toán cân nhắc
Khi hai công ty hợp nhất, giá mua tổng thể được phân bổ cho các tài sản khác nhau dựa trên giá trị hợp lý của chúng. Nếu giá mua này vượt quá giá trị hợp lý của công ty con, số tiền vượt quá được gọi là khoản thanh toán cân nhắc.
Các khoản thanh toán này có thể được thực hiện dưới nhiều hình thức khác nhau như tiền mặt, cổ phiếu hoặc tài sản vô hình, tùy thuộc vào các điều khoản mà hai bên đã thỏa thuận trong quá trình mua lại. Đối với các khoản thanh toán xem xét đóng góp vào lợi thế thương mại, chúng phải giữ giá trị cho cả công ty mẹ và công ty con.
Lợi ích không kiểm soát
Lợi ích không kiểm soát, còn được gọi là lợi ích thiểu số, là tình huống một cổ đông sở hữu ít hơn 50% cổ phần đang lưu hành của công ty và do đó không có quyền kiểm soát các quyết định mua và bán cổ phiếu.
Trong một vụ sáp nhập kinh doanh, nếu lợi ích không kiểm soát xảy ra, công ty mẹ sẽ khấu trừ giá trị này khỏi tài sản ròng có thể xác định được. Công ty con có thể chọn giữ quyền sở hữu các khoản nợ này hoặc đưa chúng vào như một phần của sự hợp nhất kinh doanh với công ty mẹ.
Tài sản ròng có thể xác định được khi mua lại
Tài sản ròng có thể xác định được là tổng tài sản mà công ty mẹ có được trong quá trình mua công ty con. Công ty mẹ tính toán tài sản ròng bằng cách khấu trừ tất cả các khoản nợ phải trả và mọi khoản lãi không kiểm soát và ghi nhận số tiền này trên bảng cân đối kế toán.
Các tài sản có thể xác định được mà công ty mẹ mua lại từ công ty con có thể bao gồm cả tài sản hữu hình và vô hình dự kiến sẽ mang lại lợi ích có thể nhận biết được trong tương lai.
Suy giảm lợi thế thương mại
Suy giảm lợi thế thương mại đề cập đến các khoản phí kế toán mà các công ty phải chịu khi giá trị hợp lý của lợi thế thương mại giảm xuống dưới giá trị hợp lý ban đầu tại thời điểm mua lại. Sự suy giảm có thể phát sinh khi tài sản mà công ty mẹ mua lại không còn đáp ứng được kỳ vọng tài chính ban đầu.
Do đó, khoản giảm giá trị được ghi nhận trên báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh dưới dạng khoản lỗ và làm giảm tài khoản lợi thế thương mại.
